Iedereen wordt geboren met muzikale aanleg. Daarover is Daniëlla, consulent Muziek bij Doomijn Kinderopvang duidelijk. ‘Rond 20 weken zwangerschap kunnen baby’s jou al horen praten en zingen. Vooral lage stemmen, van bijvoorbeeld vaders, komen goed door vruchtwater heen. Wat ze in de buik horen, kunnen ze buiten de buik herkennen.’ Contact maken met je baby door geluid, kan dus vanaf dat moment. Waarom je dat zou willen? ‘Geluid prikkelt. Muziek is universeel troostend en wiegeliedjes zijn van fundamenteel belang voor de taalontwikkeling van een kind. Ze leren zo het ritme van taal, klanken, fraseren en zoveel meer.’ Maar niet alleen de taalontwikkeling van je baby wordt aangesproken. Muziek is een speelse manier om álle ontwikkelingsgebieden van je baby te prikkelen. Niets dan goeds over muziek maken met en voor kinderen dus. Maar hoe doe je dat precies bij (en met!) baby’s? Twaalf tips voor thuis.
1.
Muziek luisteren is fijn, maar het leukste voor je baby? Als jij zelf zingt. (Ja, ook als het niet zo zuiver is.) Je baby hoort jou en legt contact met jou. Het verbindt, troost bij verdriet en helpt jou én je baby ontspannen. Naast dit fijne momentje samen, leert je baby van niemand beter dan van jou.
2.
Hoe klein ze ook zijn, baby’s maken geluidjes. Soms zelfs al hele klanken. Ze vinden het geweldig als je deze klanken nadoet: zo moedig je ze aan. Daniëlla: ‘Zing eens een liedje dat je kent, maar gebruik dan vooral de klank die je baby zojuist maakte. Dus zing bijvoorbeeld ‘Olifantje in het bos’ maar dan alleen met de klank ‘mamamama’ of ‘boe boe boe’.’
3.
Baby’s en kinderen hebben korte stembanden, dus ze kunnen niet goed laag zingen. Als jij hoog zingt, kunnen ze makkelijker meedoen.
4.
Je kent het vast wel: je zingt een liedje mee, maar eigenlijk vooral het laatste gedeelte van de zin. Dat geldt voor baby’s ook. Het is het makkelijkste om het laatste deel van een zin mee te zingen. Zing dat stukje dus wat langzamer, zodat je baby tijd heeft om een klank te vormen of je mondbeweging na te doen.
5.
Herhaal alles. Zing een liedje zes keer achter elkaar. Of tien keer. Herhalen is belangrijk voor de verwerkingstijd. ‘Als je ons belletjes geeft, weten we: daar moeten we mee schudden. Een baby niet. Een baby gaat eerst voelen aan de bel, erop sabbelen, het ontdekken. Daarom is herhaling fijn. Dan kunnen ze ná het ontdekken meedoen. In hun eigen tempo dus.’ Zing een lied daarom zo vaak en lang als je kind het leuk vindt. Wees tussen de herhalingen door niet bang voor stiltes. Dan kan je baby alles verwerken en dan reageren.
6.
Voorspelbaarheid vergroot de herkenbaarheid. Dus zing bijvoorbeeld op vaste momenten: bij het naar bed brengen, na het eten: wat jullie past!
7.
Handen die op de maat bewegen. Knieën die houterig kleine buigingen maken. Pasjes op wankele benen. Hoe ouder je baby wordt, hoe fysieker hij reageert op muziek. Ook bij jonge baby’s gebeurt er veel van binnen als ze muziek horen, ook al lijken ze van buiten passief. Misschien sabbelen ze op een muziekinstrument dat je ze geeft. Daniëlla: ‘Je kunt dan voordoen hoe je het instrument gebruikt: rinkelen met belletjes bijvoorbeeld. Dan kunnen ze je proberen na te doen.’ Dus doe voor, geef je baby tijd om te verwerken, en herhaal. Een oudere baby gaat steeds actiever reageren op muziek. Eerst zie je de lichamelijke impulsen die aangeboren zijn zoals het meebewegen. Daarna volgt de fase van interactie met de ander en omgeving. Imiteren is een vorm van communicatie, dus doe vooral voor hoe je een instrument gebruikt of ga zelf lekker dansen.
8.
Als je wilt dat je baby meebeweegt, klap of stap dan net iets sneller. Baby’s hebben korte ledematen, dus kunnen niet zo langzaam klappen als volwassenen. Meezingen en meebewegen tegelijkertijd lukt nog niet als baby. Bewegen komt vóór geluiden maken bij baby’s, pas als ze kleuters zijn kunnen ze klappen en zingen op hetzelfde moment.
9.
Zelf zingen is het meest verbindend voor je baby, maar laat ook eens je eigen favoriete muziek horen. Zo leert je baby allerlei verschillende muzieksmaken kennen, en niet alleen K3 of babyliedjes. ‘Je eigen muziek is fijner om naar te luisteren voor jezelf. Baby’s kunnen in principe alles leuk vinden. Ook death metal. Als je muziek laat horen, pak dan niet de babyversie. Dus liever geen Mozart voor baby’s, maar gewoon Mozart.’
10.
Allemaal fijne tips voor je baby, maar zet niet de hele dag een keel op of de radio aan. Stilte is ook belangrijk. Dan kunnen baby’s informatie verwerken. Het geeft ze ook rust: bij baby’s komt alles nog ongefilterd binnen. Wij kunnen achtergrondgeluid wegfilteren, baby’s niet. ‘Zet muziekmomenten dus bewust in en laat het ook stil zijn.’
11.
Geef eens een instrument aan je baby. Of een voorwerp dat als instrument kan dienen. Een sambabal, ritme-ei, belletje; het kan vanalles zijn. Je hoeft het zelf niet goed te kunnen bespelen, het is simpelweg een interessante nieuwe klankbron. Speels en nieuw, en dus het ontdekken waard!
12.
Wat je ook doet: plezier is het belangrijkste. Zoek de verbinding. Zingen en muziek (maken) kunnen jou en je baby daarbij helpen.
Van menig (nieuwe) ouder is de kennis van kinderliedjes niet helemaal up to date. Wil je kinderliedjes leren, probeer dan eens:
-Deze lijsten op YouTube:
Leer de liedjes van de speellijsten en zing het vervolgens zelf. Eventueel met muziek op de achtergrond, maar je baby heeft het liefst alleen jouw stem.
-De 10-weekse cursus Muziek op Schoot voor jou en je kind samen, gegeven door Daniëlla.
-Of zoek zelf leuke kinderliedjes op. Belangrijk daarbij: ‘Dat het rustig wordt gezongen, dat de zang hoog is en dat er niet teveel mini-discodreun achter zit.’
Op alle locaties van Doomijn wordt gezongen en wordt muziek gemaakt. Van het goedemorgen-lied tot het opruim-lied en muziek die past bij een thema. Daniëlla geeft als consulent Muziek ook twee keer per jaar een speciaal muziekoptreden op elke locatie.
